Men vi sinh EM, viết tắt của Effective Microorganisms (vi sinh vật hữu hiệu), là một tập hợp các loài vi sinh vật có lợi, sống cộng sinh và mang lại nhiều lợi ích cho nông nghiệp, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản và xử lý môi trường. Chế phẩm này được phát triển bởi Giáo sư Tiến sĩ Teruo Higa tại Nhật Bản vào những năm 1980.
Thành phần của men vi sinh EM
EM bao gồm khoảng 80 chủng vi sinh vật khác nhau, thuộc 10 chi, bao gồm:
- Vi khuẩn quang hợp: Tổng hợp chất hữu cơ từ ánh sáng mặt trời và các chất đơn giản, cung cấp dinh dưỡng cho các vi sinh vật khác và cây trồng.
- Vi khuẩn lactic: Phân giải chất hữu cơ, ức chế vi khuẩn gây hại và tăng cường tiêu hóa.
- Nấm men: Phân giải đường và các chất hữu cơ, tạo ra các chất có lợi và cải thiện hương vị.
- Xạ khuẩn: Phân giải các chất khó tiêu như cellulose và chitin, ức chế vi khuẩn gây bệnh và nấm.
- Nấm mốc: Tham gia vào quá trình phân giải chất hữu cơ.
Các vi sinh vật này cùng tồn tại và hỗ trợ lẫn nhau trong môi trường, tạo nên sức mạnh tổng hợp của chế phẩm EM.
Công dụng của men vi sinh EM
Men vi sinh EM mang lại nhiều lợi ích đa dạng:
Trong nông nghiệp:
- Cải tạo đất: Tăng độ phì nhiêu, tơi xốp, cải thiện cấu trúc đất, tăng khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng.
- Tăng cường sức khỏe cây trồng: Kích thích sinh trưởng, phát triển của cây, tăng khả năng chống chịu sâu bệnh và điều kiện bất lợi.
- Tăng năng suất và chất lượng: Giúp cây trồng hấp thu dinh dưỡng tốt hơn, cho năng suất cao và chất lượng nông sản tốt hơn.
- Phân giải chất hữu cơ: Thúc đẩy quá trình ủ phân chuồng, rơm rạ, phụ phẩm nông nghiệp thành phân bón hữu cơ.
- Ức chế vi sinh vật gây hại: Cân bằng hệ vi sinh vật trong đất, hạn chế sự phát triển của các mầm bệnh.
Trong chăn nuôi:
- Cải thiện tiêu hóa: Bổ sung vi sinh vật có lợi cho đường ruột vật nuôi, tăng khả năng hấp thu thức ăn.
- Tăng cường sức đề kháng: Giúp vật nuôi khỏe mạnh hơn, giảm tỷ lệ mắc bệnh.
- Giảm mùi hôi chuồng trại: Phân giải các chất thải, giảm thiểu mùi khó chịu.
- Ủ thức ăn: Lên men thức ăn giúp tăng giá trị dinh dưỡng và khả năng tiêu hóa.
Trong nuôi trồng thủy sản:
- Cải thiện chất lượng nước: Phân giải chất thải hữu cơ, giảm lượng khí độc (NH3, H2S), ổn định pH.
- Tăng cường sức khỏe tôm cá: Cung cấp vi sinh vật có lợi, ức chế mầm bệnh, tăng sức đề kháng.
- Tăng năng suất: Tạo môi trường sống tốt cho tôm cá phát triển.
Trong xử lý môi trường:
- Xử lý rác thải: Thúc đẩy quá trình phân hủy rác thải hữu cơ, giảm thể tích và mùi hôi.
- Xử lý nước thải: Phân giải các chất ô nhiễm trong nước thải.
- Khử mùi hôi: Loại bỏ mùi hôi từ nhà vệ sinh, cống rãnh, khu vực ô nhiễm.
Cách sử dụng men vi sinh EM
Men vi sinh EM có nhiều dạng khác nhau (EM gốc, EM thứ cấp, EM Bokashi) và có nhiều cách sử dụng tùy thuộc vào mục đích:
- EM gốc (EM1): Là dạng đậm đặc, thường được dùng để nhân sinh khối thành EM thứ cấp.
- EM thứ cấp (EM2): Là dung dịch đã được nhân sinh khối từ EM gốc, có thể sử dụng trực tiếp. Cách nhân sinh khối EM thứ cấp thường là pha EM gốc với rỉ đường và nước sạch theo tỷ lệ nhất định, ủ kín trong vài ngày.
- EM Bokashi: Là dạng rắn, được tạo ra bằng cách trộn EM thứ cấp với các chất hữu cơ như cám gạo, mùn cưa, phân bón, sau đó ủ cho lên men. EM Bokashi thường được dùng để bón trực tiếp vào đất hoặc trộn vào thức ăn chăn nuôi.
Một số cách sử dụng cụ thể:
- Trong trồng trọt:
- Tưới gốc: Pha loãng EM thứ cấp với nước để tưới cho cây.
- Phun lên lá: Pha loãng EM thứ cấp để phun lên lá, giúp tăng cường quang hợp và phòng bệnh.
- Ủ phân: Trộn EM thứ cấp hoặc EM Bokashi với các nguyên liệu ủ.
- Trong chăn nuôi:
- Phun chuồng: Pha loãng EM thứ cấp để phun khử mùi chuồng trại.
- Trộn vào thức ăn: Trộn EM Bokashi hoặc EM thứ cấp đã ủ với thức ăn.
- Pha vào nước uống: Pha loãng EM thứ cấp vào nước uống cho vật nuôi.
- Trong nuôi trồng thủy sản:
- Tạt ao: Pha loãng EM thứ cấp tạt đều xuống ao nuôi.
- Ủ thức ăn: Trộn EM thứ cấp với thức ăn cho tôm cá.
- Trong xử lý môi trường:
- Phun trực tiếp: Phun EM thứ cấp lên rác thải, khu vực có mùi hôi.
- Đổ vào nước thải: Đổ EM thứ cấp vào hệ thống xử lý nước thải.
Lưu ý khi sử dụng:
- Pha loãng EM theo đúng tỷ lệ khuyến cáo.
- Sử dụng EM vào thời điểm thích hợp (ví dụ, tưới cây vào buổi sáng hoặc chiều mát).
- Bảo quản EM ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
- Không pha trộn EM với các chất hóa học độc hại.
Men vi sinh EM là một công nghệ sinh học hiệu quả và thân thiện với môi trường, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho sản xuất nông nghiệp và đời sống. Việc áp dụng đúng cách men vi sinh EM sẽ góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và hướng tới một nền nông nghiệp bền vững.
